Axolotl’larda Uzuv Yenilenmesi İçin Kritik Molekül: Retinoik Asit
Northeastern Üniversitesi ve Kentucky Üniversitesi’nden bir araştırma ekibi, axolotl’larda uzuv yenilenmesinde kritik rol oynayan bir molekülü buldu: Retinoik asit.
Bu molekül, vücuda nerede ve neyin yeniden büyütülmesi gerektiğini belirliyor.
Alanında Uzman Biyolog: James Monaghan
Çalışmayı yürüten biyolog James Monaghan, hücrelerin retinoik asidi alarak hangi bölgenin yeniden büyütülmesi gerektiğini belirlediğini söylüyor. Dirsek ya da omuz gibi farklı bölgelere göre hücreler farklı tepkiler veriyor.
Axolotl’ların vücudunda retinoik asit, kol boyunca yoğunluk gradyanı şeklinde dağılıyor. Bu molekül, omuz bölgesine yaklaştıkça daha yüksek seviyede bulunurken, onu parçalayan enzim seviyesi düşüktür.
İnsan Hücreleri ve Potansiyeli
Monaghan’a göre insan vücudunda da benzer moleküller ve hücreler bulunmaktadır. Ancak insan hücreleri bu sinyalleri alarak yara izi oluştururken, axolotl’lar yenilenme sürecini başlatıyor. Araştırmacılar, insan hücrelerinin bu sinyalleri nasıl algıladığını inceleyerek yeni adımlar atmayı planlıyor.
Monaghan, “Eğer fibroblastları bu yenileyici sinyalleri dinlemeye ikna edebilirsek, gerisini onların yapacağını biliyoruz. Onlar zaten bu uzuvları gelişim sürecinde üretmişlerdi” diyor.
Geleceğe Yönelik İddialı Hedefler
Yeni bulgular, sadece yara izsiz iyileşme değil, kaybedilen bir parmağın veya ileride tüm bir elin yeniden oluşturulmasına yönelik daha iddialı hedeflere ışık tutuyor. Monaghan, “Bu kesinlikle mümkün” diyerek araştırmaların ileride nasıl bir devrim yaratabileceğine işaret ediyor.
Çalışma, Nature Communications dergisinde yayımlandı.